Dziś przypada 105. rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Po raz kolejny ten dzień obchodzimy jako święto państwowe. Ma ono uczcić rocznicę Powstania Wielkopolskiego, które wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu. Powstanie było największym na terenie zaborów, zakończonym zwycięstwem, zrywem niepodległościowym. Walki trwały również na północy Wielkopolski.
27 grudnia w Poznaniu, Niemcy widząc euforię Polaków po przyjeździe wybitnego pianisty i działacza niepodległościowego Ignacego Jana Paderewskiego, przystąpili do działania i wraz z żołnierzami 6 pułku grenadierów zorganizowali manifestację, która spod koszar ruszyła w kierunku placu Wolności. Niemieccy manifestanci zniszczyli po drodze siedzibę Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej, zrywali flagi polskie i państw ententy oraz skandowali hasła przynależności Wielkopolski do Rzeszy Niemieckiej. Polskie oddziały Służby Straży i Bezpieczeństwa oraz Straży Ludowej stały w gotowości. Około godziny 17 sytuacja wymknęła się spod kontroli, padły pierwsze strzały… wybuchło Powstanie Wielkopolskie.
Echa wydarzeń poznańskich i rozszerzające się walki w Wielkopolsce skłoniły polskich liderów z terenu północnej Wielkopolski do podjęcia bardziej zdecydowanych działań. 30 grudnia 1918 roku Włodzimierz Raczyński i Zdzisław Orłowski za namową księży Ignacego Czechowskiego z Chodzieży i
Zygmunta Dykierta z Piły udali się na zjazd przedstawicieli Rad Ludowych Okręgu Nadnoteckiego w Pile. Na miejsce spotkania wybrano mieszczący się przy Nowym Rynku dom sekretarza pilskiej Rady Ludowej – Teofila Drozdowskiego. Tam m.in. zdecydowano o wyłączeniu Piły z walk powstańczych. Polacy rozumieli, że walka o miasto nad Gwdą gdzie stacjonuje 149. pułk piechoty, lotnictwo i sterowce nie ma szans powodzenia. Skupili się na innych terenach północnej Wielkopolski. Opanowali Czarnków, toczyli krwawe boje o Chodzież, Wysoką, Białośliwie czy Budzyń.
16 lutego 1919 roku w Trewirze przy udziale państw zwycięskiej koalicji z pierwszej wojny światowej zapadła decyzja o ogłoszeniu rozejmu, który stanowił między innymi, iż Niemcy powinni niezwłocznie zaprzestać wszelkich działań ofensywnych przeciwko Polakom w poznańskim oraz we wszystkich innych okręgach. W tym celu wojskom niemieckim zabroniono przekraczania linii, która biegła między innymi na południe od Chodzieży, na północ od Czarnkowa i na zachód od Miał. Tym samym zaprzestano walk w Wielkopolsce. Postanowienia rozejmu w Trewirze usankcjonował podpisany 28 czerwca 1919 roku układ pokojowy kończący pierwszą wojnę światową, zwany traktatem wersalskim. Wielkopolska wróciła w granice Polski.
Specjalnie dziś o godz. 20.15 na antenie TV ASTA film "Powstanie Wielkopolskie. Bitwa o Chodzież", w którym główną rolę gra Robert Gulaczyk, aktor teatralny i filmowy, którego mogliśmy zobaczyć m.in. w "Twoim Vincencie" oraz "Chłopach".
fot. z planu filmu "Powstanie Wielkopolskie. Bitwa o Chodzież"
Komentarze